jueves, 26 de marzo de 2009

tis gedaan!

dit zou wel eens het laatste bericht kunnen zijn, veel schiet er niet meer over te vertellen.
maar zeg nooit nooit natuurlijk; eens zo, maar tkan ook eens anders :)

als afsluiter schiet ik een quiz af:
de winnaar, die me het eerst het juiste antwoord kan geven, krijgt van mij een uitnodiging voor een zelfgekookt (als je durft natuurlijk, mijn kookkunsten zijn beroemd!) echt ecuadoriaans etentje!
te zeggen:
lekkere kom soep met patatjes en vlees in, en dan kippeboutje, 3 blaadjes sla en 1 schijfje tomaat en een berg rijst.
(voor de liefhebbers wil ik wel kippepoten zoeken voor in de soep)

de quiz gaat over de blog natuurlijk, (dan weet ik direct wie hem gelezen heeft :), en je mag het me op alle manieren laten weten, mail, in levende lijve, per postkaart, gele briefkaart..
je moet simpelweg de 2 kanjers van fouten vinden in mijn blog ( nee, er zijn er niet meer, claro!).

tip: voor de ene moet je wel wat kennis hebben van spaans, voor de andere volstaat eigenlijk een goede kennis van de betere belgische cultuur! (wad is da? betere belgische cultuur?)
(je moet dus geen lonely planet van ecuador kopen)

tot gauw,
stijn.

martes, 24 de marzo de 2009

vaccinatieprogramma gele koorts

mijn laatste dagen in macas dus!
en tzijn mooie afsluiters.
in de voormiddag gaan we op bezoek naar de communidades. in de namiddag steek ik nog een hand bij in de consultaties.
het gaat om een vaccinatieprogramma voor gele koorts, op nationaal niveau. het doel is om er zoveel mogelijk te stekken!

maandag gingen we naar het verste, de andere liggen op dezelfde weg.
het was nog eens 20 min op de grote baan (dus op 40 min van macas ong.), dan een zijwegje, niet geasfalteerd, putten en stenen ontwijken, (30 min), dan, vanaf de communidad waar we dinsdag naar toe geweest zijn, nog 35 min wandelen op een onverhard wegje, dat door het intensieve gebruik (paarden die hout vervoeren) en de heftige regenbuien, eerder een modderbad is.
dat stond me dus 100 procent aan, zo´n tochtje :). (het is toch niet voor alle dagen he)
ik mocht trouwens getuige zijn van annita's eerste(!) val in 14 jaar ervaring!
het was veelal tasten en balanceren op takken hout dat ze in de modder leggen, anders zit je direct botdiep in de modder... :)
geen wonder dus dat de kinderen hier nooit proper geraken.

alhoewel we dus niet zó ver zaten, wel moeilijker bereikbaar natuurlijk, vond ik het soms abstract om me in te leven in de woonomstandigheden. (er zijn communidades die enkel per vlieger te bereiken zijn)
geen elektriek, geen kraantjeswater maar een rivier, houten huisjes, een schooltje en een voetbalveld .
het werk van de mensen bestaat uit bomen zagen, planken maken en verkopen voor de mannen, wslk kinders kweken, wassen en koken voor de vrouwen.
interessant dus om te zien dat ontbossing niet altijd een industrieel probleem is, maar ook gewoon op deze kleinschalige manier een feit wordt.
in macas is er trouwens geen enkele fabriek.

de mensen zijn shuari. 'indiginos' dus. in ecuador zijn er veel verschillende lokale bevolkingsgroepen. ze hebben iets andere trekken, (meestal iets mooier dan in cuenca), maar zijn ook maar gewone mensen hoor. ze lopen niet rond met pijl en boog bv., moest dat nog een fantasie zijn. ze spreken shuariaans of zoiets, maar ook castillano.
de lessen zijn voor een groot stuk in het shuariaans!
meestal zijn ze het tegen hun vijftiende beu en beginnen aan de boelies.

maandag hebben we een dertig of veertigtal vaccinaties gedaan, plus nog wat pathologien. de gebruikelijke parasietjes, huidinfecties, luchtweg (long)infecties.
dinsdag was het een schepje erop. iets grotere communidad, groter schooltje met zelfs een middelbaar. we zaten aan 120 vaccinaties en een 30tal consulten.
je vraagt je af van waar ze blijven komen, want je ziet in het centrum enkel een school, voetbalveld en wat huizen errond, dan groen..

jammer dat er geen wandeltochtjes meer zijn, maar ik mag toch met de jeep rijden, wat mijn dag al goed maakt :)
de fotos zal ik denk erop zetten als ik terug thuis ben..
dezelfde dag als waarop jullie postkaart zal toekomen (altijd te laat, he). nee, grapje, ik heb er zelfs geen gestuurd. sorry :)

tot de volgende,
groeten,
stijn.

jueves, 19 de marzo de 2009

santa rosa

gedag,

nog een nieuwtje uit macas.
deze week verhuisd van stageplaats. van subcentro 27 de febrero naar santa rosa. dat is een gemeenschapje van 200 zielen, op 20 minuten autorit van macas.
en het is er veel beter!
opmerkelijk hoe anders de sfeer is. best gezellig, zo'n post op het platteland.
er is 1 dokter, 1 tandarts, 1 verpleegster in haar 'ruraal jaar' (ook verplicht na verpleegkundestudies), en een hulpverpleegster, die buiten haar uren ook vrouw van de dokter is. ( of moet ik het andersom zeggen?)
gregorio en anna (dokter en verpleegster) wonen beide, met 3 dochters, naast de praktijk.

elke middag eten we samen bij hen in huis.
het is een actieve, opgewekte arts, en hij geeft veel uitleg. zij is heel goedlachs en vriendelijk.
integenstelling tot het andere centrum zien we hier wel degelijk pathologien :) nog altijdveel kindercontroles, zwangerschapscontroles of familieplanning natuurlijk.
de geriatrie hier is quasi onbestaande, alhoewel in de steden blijkbaar de eerste tekenen van een oudere bevolking begint op te komen, met de eerste verzorgingsintstellingen. hierbij moet gezegd worden dat er hier nog meer in de familie zelf verzorgd wordt.

maandag gaan we op ronde bij de communidades. ik kijk ernaar uit. ze moeten me nog botten zoeken, trouwens.
er is een vaccinatieprogramma voor gele koorts vanuit het ministerie begonnen.

trouwens nog vermelden dat mijn hotel plots overspoeld werd deze week door een bus amerikaanse artsen en verpleegkundigen.
ze komen hier een week vrijwilligerswerk doen ten voordele van een of andere amerikaanse padre. dan terug naar huis.
ze hebben de basisgeneesmiddelen mee, en gaan met de bus rond naar de afgelegen communidades.
blijkbaar hebben ze wel geen contact met het departement public health hier, en is er geen samenwerking met de lokale centroos de salud.
ik heb er uiteindelijk niet zo veel contact mee gehad. het was mss nog eens interessant geweest om mee te gaan zien.
dan zou ik wel het amerikaans accent moeten verdragen, wat me niet altijd zo bevalt eigenlijk.

tot binnenkort!

viernes, 13 de marzo de 2009

macas

hallo,

weer een eindje geleden.
ondertussen in derde en laatste deel van de stage beland: eerste lijnsgeneeskunde in macas.
macas ligt in de oriente (jungle), 8 uur rijden van cuenca (voor 250 kilometer). wel een zeer mooie kronkelklimrit!
weer heel wat nieuwe indrukken en ervaringen, superboeiend, maar ik zit hier ook alleen, en begin wel wat uit te kijken naar de terugkeer.

de stage is hier van 8u tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30. en het is een wereld van verschil. ik zit in een subcentro de salud in een wijk van macas. (er hangt trouwens een bordje dat dit centrum nog gebouwd geweest is met belgische steun. het btc is hier ook nog sterk actief geweest, dacht ik)
de quasi enige patientenpopulatie is hier vrouwen en kleine boelies. (in de buik of reeds eruit). ik heb welgeteld 1 mannelijke patient gezien, met pneumonie..
de pathologien zijn hier: planificacion familiar (anticonceptie), zwangerschapscontrole met voedingssupplementen voorschrijven. opvolging van groeicurve van de boelies. vaccinatie, en voorschrijven van voedingssupplementen en anti-parasieten/helmetica middelen.

er werkt 1 arts en een arts in zijn ruraal jaar, 1 studente-interna 2 verpleegsters (administratie en parameters opnemen, en therapie uitvoeren), en een tandartse.
alle zorg is gratis!
voor de rest is er nog een klein ziekenhuis in macas, en nog 3 andere centro's de salud, die ik wslk ook wel zal mogen bezoeken.
de dokters worden hier per uur betaald. (875 per maand, mss stijgt dat met ancienniteit, niet zeker) wat zich denk ik uit in de stiptheid. niet altijd zijn ze op tijd, en soms komt 1 van de dokters gewoon niet meer opdagen. vandaag had dat als gevolg dat ik in de namiddag er alleen voor stond, gelukkig met de verpleegster.. het waren meestal toch routineconsultaties (planificatie of vaccinatie), maar toch.

donderdag was er weliswaar een speciale dag: día de la mujer. er werd op die dag speciaal allerleid educatieve standjes opgericht (gezonde voeding, tandhygiene, preventie borst-en cervixkanker), ook met medewerking van de scholen, er was een echografietoestel met bijbehorende arts, en er werden uitstrijkjes afgenomen. (wegens de abundante klachten en secreties die we tegenkwamen werden ze bijna allemaal bijkomend naar huis gestuurd met een anti-mycoticum, tinidazol of metrodinazol en/of trimetroprim erbij.)

albijal vind ik het hier soms een rare sfeer, met veel "je m'en fouetismse" lijkt me soms. als dat tenminste een woord is. echt proper is het gebouw trouwens ook niet. is het het vele werk, de routine of sleur, het klimaat, het feit dat ze naar hier moesten komen, of dat ze per uur betaald worden. ik weet het niet. nu ja, het werk wordt wel gedaan, en er is er genoeg!

veel groeten uit een veel te warmvochtig klimaat,
stijn.

martes, 10 de febrero de 2009

tienes un marlboro?

nu ja, recupereren is veel gevraagd, als in het weekend weer zoveel te ontdekken valt.
zaterdag kon ik mee met bas en de jonge gasten van de familie, bij een neef op het platteland die paarden verzorgd.
we hebben hem zien een paard temmen (marlboro-feeling), gebarbecued, gezongen en gegitaard bij kampvuur, gedanst en gelimbood :)
en dit alles bij volle maan..
we konden eig blijven slapen, maar we zijn toch naar huis gegaan, omdat we zondagmorgen vroeg opgestaan zijn om naar de watervallen van san jeron (1 uur van cuenca) te gaan. (samen met 5 belgen en 1 eucadoriaanse; saf, lien, mieke, lieselotte en monica) (je moet vroeg, want in de namiddag is het er 1 grote mistbedoening, en er zijn paadjes waar je soms liever niet naar beneden kijkt)
we hebben er meer gewandeld dan in ons weekend naar vilcabamba :) leuk!
én avontuur, want net als we bij de bovenste (geluk bij ongeluk?) waterval kwamen, besloot lieselotte te vallen en wonde te krijgen boven haar rechterwenkbrauw.
gelukkig zonder meer erg, en konden we nog 1.5 uur afdalen tot in san jeron, alwaar in de plaatselijke publieke kliniek, een artse in haar ´rural´jaar er een kunstwerkje van gemaakt heeft met ethilon 6/0, 4 puntjes. (ik had er eig ook goesting in, maar soit:) het was trouwens een mooi, proper, recht wondje.
nu zit ze wel met een serieus blauw oog.
(het zwemmen onder de waterval hebben we maar gelaten.)

en zeggen dat we eerst weer ver wilden reizen naar riobamba.. op bezoek bij patricia. (6uur rijden)
We hebben riobamba dan maar laten overkomen naar cuenca. (en dat is gebeurd met de nodige foute afspraken.. ze heeft bij aankomst snachts voor ons deur staan roepen, want er is geen bel.. gelukkig kon ze bij een lieve ecuadoriaanse familie slapen)

Zij is ook geneeskundestudente die we leren kennen hebben op vliegtuig. (lieselotte gaat ermee naar galapogos)
zij doet stage in een kliniek, waar naast de gewone, er ook een consultorio is voor shamanisme (vnml rituele reinigingen) en voor homeopathie! een unieke samenwerking als je het mij vraagt.
riobamba is ook duidelijk minder goed voorzien qua infrastructuur dan cuenca, alhoewel ook nog 150.000 inwoners. er wonen ook procentueel meer indigenos.

een dag later is ze dan toch goed gearriveerd bij ons, en zo komt het dat ik weeral mijn bed kwijt ben :)

tot de volgende!
stijn.

ja, waar zaten we?

weer een weekje verder. op pediatrie dus.
de eerste week pediatrie beetje verdwaald gelopen. aanpassen aan nieuwe omgeving, maar op de kliniek is het niet zo bijster interessant, zo heb ik de eerste dagen ondervonden.
toch niet voor volledige dagen. smorgens is er de toer met de dokter, en kan ik nog wat helpen aanvullen van het dossier (evolutie en klinisch onderzoek) en de dagelijkse voorschriftjes schrijven. maar dan houdt het een beetje op, en is het wat verdwaald lopen.
de studenten hier hebben wel nog hun werk met het maken van epicrisissen (soort ontslagbrieven), maar daar kom ik wat van onderuit, alhoewel het nog interessant is om casussen te zien en spaans te leren. ik kijk dus maar wat mee over hun schouder.
bijkomend is dat er deze week geen les gegeven werd smiddags aan de internos, omdat ze veel te veel achter zitten met hun epicrisissen, en als ze ze niet tegen de deadline indienden, er sancties gingen volgen.
en ook, ik loop wat ziekjes rond (die kleine snotneuzen!), denk ik, in combinatie met wat opgestapelde oververmoeidheid.
vandaar een beetje een aardige week achter de rug. nu dus beetje proberen te recupereren, en ook beetje meer naar emergencia proberen te gaan; waar er meer gebeurt (60 tot 80 pediatrische! patienten per dag) en meer aanleunt bij eerstelijnsgeneeskunde.
kheb trouwens in mijn wacht al direct 2x kunnen hechten (mijn nacht kon al niet meer stuk:), wat orthopedische (on)gevallen, wat pneumonien, diarrees en (ook hier!) overongeruste, shoppende mama's.

lunes, 2 de febrero de 2009

pediatría

gedag,

ondertussen beland op pediatrie. alwaar we vooral op de kliniek staan, en ook wat op spoed. gelukkig moet ik hier niet zoveel wachten doen; enkel 1x per week, de donderdag, en de vrijdag dan salida. hier zal ik weer moeten denken, waar verloskunde vooral doen was. buiten spaans leren dan.

buiten geneeskunde is er nog altijd veel te doen: zo zijn we woensdag naar een salsabar geweest en vrijdag naar een reggaefeestje. donderdag mocht ik mee gaan eten met de gynaeclogen; een farmacie-etentje. er was gezegd 20u. ik was de enige :) ze bleven toekomen tot 21u30.. blijkbaar wordt er niet zo strict gerespecteerd als het farmacie lunches betreft. op het werk zijn ze wel stipt hoor. behoorlijk strict zelfs!

zaterdagochtend om 5u smorgens dan vertrokken op weekend! was me wel een avontuurtje. maar een leuk, want uiteindelijk hebben we alles kunnen doen wat we wouden.
we zijn naar vilcabamba geweest, met 3 ecuadorianen van op miekes werk, mieke , lieselotte en ikzelf.
die van op het werk kon een grotere jeep huur-lenen van een 'goeie' vriend. bleek na een tijdje rijden dat hij steeds oververhitte... geen afkoelwater meer! na een aantal keren stoppen en water hervullen, blijkt bij nader onderzoek dat het (plastiek) waterreservoir zo lek als een zeef is! aangetast door het zuur van de batterij die ernaast staat. dit kon niet recent zijn... we hebben dit nog proberen te herstellen bij de lokale 'garagist' onder de baan, met een soort plasticine. maar geen doen aan. daar stonden we dus, halverwege.. 5-6 uur rijden in totaal.
dan maar gelift, en de auto achtergelaten, samen met de chauffeur.. beetje pijnlijk, maar goed. detail was ook dat hij die nacht praktisch niet geslapen had en gedronken..
in 2 groepen zijn we elk met een camioneke tot aan loja geraakt, dicht bij bestemming. aangename chauffeur, leuk gezelschap. aangekomen in loja ontmoeten we terug lieselotte en mieke, en blijkt dat de chauffeurs van hun camion mee willen op weekend naar vilcabamba! het zijn 2 jonge gasten uit cuenca. we hebben dus de rest vant weekend doorgebracht achteraan in de gesloten laadbak :) met de deur open om licht en landschap te zien.
in vilcabamba uiteindelijk nog een leuk hotelleke gevonden, na vele volzette deuren op dat latere uur.. en dus nog kunnen zwemmen! leuker een koud zwembad dan een koude douche :)
zondag toch nog kunnen doen waarvoor we kwamen; een wandeling in het nationaal park. onze tochtgenoten waren blijkbaar toch niet zo dapper, want halverwege zijn ze teruggekeerd, wegens uitgeregend en doorweekt. lieselotte en ik hebben toch tussen 2 wolken in kunnen genieten van het landschap bovenaan de top!
uiteindelijk was het dus maar een wandelingetje van nog geen 3 uren, waarvoor bijna een heel weekend in de camion, maar we hebben ook veel gezien van ecuadors landschap en het leven langs de panamericana ecuadoriana.

morgen mogen we op bezoek in een ander ziekenhuis (van het IESS Instituto Ecuadoriano de Seguridad Social, van de staat dus, voor als je een ziekteverzekering hebt via je je werk) (het onze is publiek= gratis in gerechtvaardige gevallen).
daar doet narina trouwens stage; een duitse met turkse roots ( wie had dat gedacht, turks in ecuador). net uit het middelbaar, wil geneeskunde doen, maar komt hier eerst eens kennis maken. ze heeft hier een fantastische ervaring; ze volgt al volledig mee met de dokters, doet ook hechtingen, mag bij operaties assisteren,.. ook een heel energieke persoon.
zij leeft trouwens samen met andere buitenlanders, vooral gringos; americanos, maar ook enkele duitse, èn nog een belg! saf; doet stage (8maand) als psycholoog uit leuven, op de universiteit. leuke gast!

hasta luego!

miércoles, 28 de enero de 2009

foto's staan erop :)

buenas,

de foto's staan er eindelijk op! tging gemakkelijker dan ik dacht:)

het gaat hier vlug vooruit, ondertussen al in de laatste week op gynaeco...
in het weekend is lieselotte met de oostenrijkers naar quito gegaan, op bezoek bij roos en lobke. ik ben thuis gebleven, en zaterdag een wacht gedaan. quito zie ik later nog wel.

er is altijd wat te doen hier, verleden week woensdag ben ik nog naar thermische 'sauna'-baden geweest, dankzij sandra en juan-carlos.

donderdag was er een of ander unieffuif. dat was een schokje! begin stipt om 22u, en iedereen direct op de dansvloer! tis bijna het omgekeerde als bij ons, waar ze naar de bar vluchten om beschutting, vluchten ze hier naar de dansvloer om samen te troepen.
grappigste is dat ze om de zoveel liedjes een algemene pauze inlassen :) iedereen van de dansvloer, en beetje later, hup, iedereen weer volop in actie :)

in het weekend dus wat tijd voor mezelf gehad, ook eens leuk:uitgerust dus. en natuurlijk ook al enkele keren gaan lopen en zwemmen. ook bas en zijn familie nog eens gezien. ook al samen met huisgenootjes in de week! leuk!

kben ondertussen iets interessants te weten gekomen: de internos worden hier betaald! 6de jaars dus, krijgen 500 dollar per maand. nu ja, voor 100 uur per week ca va nog, maar toch, tverklaart toch al een stuk hun gedrevenheid. en ze zijn trouwens ook al enkele maanden niet uitbetaald door de unief, wegens overheidsomvormingen in hun financiële structuur.
nochtans nobel streven, want ze willen inschrijvingsgeld voor studenten afschaffen en alle financieën van de verschillende universiteiten in 1 pot steken. de universiteit vreest echter hun vrijheid en budget te moeten inbinden op die manier..

heb nog een quichua-woord bijgeleerd: aguanta (ik dacht eerst aan engels "i(don't) want to") betekent ik verdraag het niet meer, wil het niet meer. dixit de vrouwen in bevallingsarbeid... :)
verder ben ik bijzonder gevoelig geraakt voor het woordje "nuevo ingreso", vooral in somnolente toestand rond 3-4 uur 'snachts.

soit, genoeg voor nu,
groeten van
"estien of pieter (rikkie) pan" (zoals ze me hier noemen, met mijn 2e en 3e naam. wat ze van mijn familienaam maken schrijf ik liever niet)

martes, 20 de enero de 2009

tvolgende

buenos dias!

todo bien aqui :)
tweekend was plezant, samen met lobke en roos zaterdag naar ingapirca geweest. (inca-ruines) daar nog een ecudoriaans versgetrouwd koppel tegengekomen (economisten) tegengekomen. ze waren op huwelijksreis. twaren interessante mensen én leuke mensen, ze wisten een en ander over ecuadoriaanse politiek en economie te vertellen. samen savonds nog gaan eten dan in cuenca.

redelijk moe erin gekropen, zondag opnieuw een turno gedaan. overdag was beetje saai en slaapverwekkend.. de nacht weer maar half uurke geslapen. maar, heb wel ontdekt dat als je van salida bent, smorgens tot 12u, je mag gaan uitrusten!! heb dus nog een paar uurkes gaan maffen in de cuarto van de internos!
ondertussen moet de teller al ergens op 10 staan, kben beetje de tel kwijt moet ik toegeven. tbegint ondertussen deftig te lukken, de episotomies en hechtingen ook :)
ze hebben hier sinds vandaag op gineco zelf een echo-toestel aangeschaft (vroeger naar afdeling radiologie) en een tococardografietoestel (om de weeën-contracties en foetale hartfrequentie te volgen). weliswaar is er nog altijd geen batterij gevonden voor de dopplex, waardoor mijn stethoscoop-, concentratie- en
telvaardigheden wat bijgescherpt worden. probeer maar eens een ritme te tellen in 1 minuut tot 150 :)

gisteren (salida) ben ik gaan zwemmen! ih universitair zwembad. 25 meter, en het water leek heel wet dikker hier dan in belgie.. of was het de hoogte nog? het zou weliswaar de belgische hygienenormen niet halen..
gezwommen naast een dikkertje van 14 jaar, en we zwommen potverdikke zelfde tempo.. hij doet wel competitie en ligt elke dag een uur int bad, met trainer, je kent het type wel.
vandaag (pre-turno)gaan we wslk lopen.

tot de volgende!

viernes, 16 de enero de 2009

Enkele weetjes

Er zouden hier 3 gezondheidszorgsystemen moeten zijn.
- publico: zoals ons hospital (vicente corral moscoso): gratis voor guagua´s onder 5 jaar en zwangerschappen. anders betalend.
- IESS: Instituto Ecuadoriano de Seguridad Social: zoals in belgië. je wordt lid door belastingen te betalen op je loon. Dan is dit nagenoeg gratis. Deze ziekenhuizen zouden ook iets meer middelen moeten hebben. (je moet dus wel al een (deftige) job hebben om lid te zijn.) Als je geen lid bent, geen toegang.
- privado: betalend, maar naar het schijnt niet altijd beter. Wel minder wachttijden.

Ik heb het van horen zeggen, he... excuus voor de niet preciesie.

Als je niet verder gestudeerd hebt, zou het loon hier rond de 200-300 dollar zijn. wslk is dit een deftige job. Bas en Sandra zouden iets rond de 1000 verdienen. maar studeren is geen garantie op een goed loon, bv iemand met economie in de bank zou rond 600 verdienen, een ingenieur verdient ook niet altijd 1000.
Dit is dus minder dan bij ons, maar ze kunnen er wel redelijk zelfde levensgewoonten als ons bij houden. Hier zie je ook ipods en laptops. Wel zal er mss minder comfort zijn omdat de draagkracht van de algemene bevolking en staat kleiner is.
Een vliegtuigticket bv naar ons land kan ook een probleem worden.

Waarschijnlijk valt een groot deel van de bevolking hier nog eens buiten, wat weer dat typische kenmerk geeft van sociale klassen met de gekende kloof.

Ook zijn er veel (meestal mannen) die emigreren naar de VS en naar Spanje. Zij sturen meestal geld op naar hun thuisfamilie. Een heel belangrijke geldstroom voor de mindere rijke landen.

Nog een voorbeeld is dat in de kliniek de patiënten hun eigen papel hygiénico moeten meenemen, dat er geen standaard koffie-apparaten te vinden zijn voor personeel, dat je je eigen bestek moet meenemen als je van wacht bent en in het restaurant gaat eten, en dat de medicatie en instrumentaria niet zomaar standaard in de kast liggen in het ziekenhuis, klaar in voorraad, maar dat er telkens voorschriftjes moeten geschreven worden om de nodige set bij elkaar te halen bij de farmacie (van het ziekenhuis weliswaar soms).
Soms zijn sommige dingen ook gewoon niet meer voorradig, of moet je er lang naar zoeken (bv, batterij voor dopplex toestel, kantoorgerief,..)
Soms moeten mensen dus voorgeschreven medicatie gaan kopen, maar hebben ze het geld niet.


Een arts na 6 jaar (=medicina general) 850 dollar. een assistent/postgrado/resident zelfde ongeveer. In het IESS zouden ze meer verdienem. rond 1300. maar dit zijn nog moeilijkere plaatsen om in te geraken. Achteraf zou een arts-specialist rond 2000 verdienen. Misschien iets meer in privé.

Na 6 jaar is een arts hier 'huisarts' (bij ons zijn dat er eig 2-3 bij). Hierna is iedereen verplicht 1 jaar te werken, meestal is dit in de rurale streken. als je geluk hebt of goede punten kan dit centraler zijn of in een kliniek.
Zij die willen specialiseren moeten appliceren, en het zou behoorlijk moeilijk zijn. gebaseerd op graden, soort portfolio, en een examen.
Postgrado's zijn hier 3 jaar, maar sommigen doen er nog een specialidad bij.
De postgrado's=residentes krijgen dus een loon, maar moeten ook inschrijvingsgeld betalen, 1000 euro of zoiets. En het hangt er blijkbaar vanaf of je een beurs krijgt of niet, want sommige zouden hun eigen opleiding betalen.
Sommigen gaan ook een jaar bv hun opleiding in de VS doen.

Het werk op het centro obstetrico

In de sala de labor meten we om het uur het aantal contracties in 10 minuten, en de foetale hartslag. Om de 3 uur wordt een vaginaal toucher gedaan om dilatatie en verstrijking van de cervix te meten. Ondertussen houden we in het dossier het partogram bij.
Ondertussen lopen de vrouwen rond, zitten gehurkt, of rusten liggend uit. Alles onder de niet te ontbreken kreunen en allerlei excreties. Er zijn tot 7 bedden, gemiddeld liggen er 3-5 tegelijkertijd. Redelijk drukke bedoening soms.
Eens de persdrang er komt worden ze intensiever begeleid en wanneer het hoofdje zichtbaar is (afhankelijk van nulli- of multipara), worden ze, te voet, naar de verloskamer gebracht. Hier kan het snel gaan! Met al dan niet een episiotomie. Kind eruit, navelstreng afknippen, tonen aan moeder en doorgeven aan pediater. Daarna de secundinae, placenta en membranen, en een uterusmassage voor de coagulansen te lozen. Al dan niet hechting erbij.
De pediater-interno doet het eerste pediatrisch onderzoek. Achteraf moeten we allerlei (veel) (en veel dubbel) papieren invullen voor het dossier.

De studenten vh laatste jaar (6e) zijn de "internos". Ze doen 10 weken per rotacion; ginecología/obstetricía, pediatría, chirurgie, medicina general,... Op het einde van elke rotacion hebben ze een examen, een klinische casus bespreking. Het volgende examen valt op 27 februari. Ze zijn dus al een 3-tal weken bezig met hun rotatie, zodat er al veel zijn die meer ervaring hebben.. Het is dus wat vechten om ook ervaring op te doen.
Trouwens de laatste week van februari zou het carnaval zijn! Dit betekent enkele dagen feest en vrijaf.

buiten de kliniek

en er is nog zoveel te ontdekken buiten de kliniek!

Zaterdag vorig weekend hebben we bastiaan, zijn liefje (de kleindochter van doña Marina) en een deel vd familie ontmoet. Ze komen elk weekend op bezoek bij de grootmoeder.

Bas is een vlaamse bio-ingenieur die 2 jaar geleden verbleef in het huis om zijn thesis te doen, en hier blijven plakken is. Hij werkt nu aan de universiteit op een onderzoeks-/consultancyafdeling (financiëringstoestanden vd unief..)

Trouwens woensdag hebben we nog afgesproken met Sandra en Juan-Carlos. Oók een Vlaamse bio-ingenieure die blijven plakken is na thesis. Interessante verhalen, maar soms wat raar omdat je elkaar niet kent, (wel gemeenschappelijke vrienden), en omdat we hier maar een korte periode gaan zijn. Mooie verhalen, maar wslk niet altijd even evident.

Met de bas en zijn vriendin dan stad in gaan shoppen, waaronder belangrijkste aankopen een touw om kleer op te hangen in kamer en een super-de-max digitaal horloge! Noodzakelijk werkinstrument op obstetrie om de contracties en foetale harttonen te meten. ´theeft alles: uur, chronometer en alarm om tijdens de wachten op te staan:)
Nog een pintje gedronken langs de rivier, en bas wist te vertellen dat er hier geen mout is, waardoor het bier niet zo een bittere smaak heeft.

Zondag mochten we met de familie mee gaan vissen in cajas! (of er net buiten) Echte 4x4 drive nodig en leren vissen en al! Iets dat we alleen nooit hadden kunnen doen. Twas wel koud en regenachtig, op 4000 meter. Met typische berghoogtevegetatie, kleine bloemetjes, grassen en mossen. mooi! lindo!

De resterende vrije avonden (lieselotte heeft er meer op pediatrie) hebben we doorgebracht met onze huisgenootjes. We zitten nl. met 5 extranjeros samen. Das leuk, want nu hebben we echt een beetje een thuis om te bekomen ´savonds. Ik vind dat wel belangrijk, vergeleken met andere reiservaringen.
De andere bewoners zijn Mieke, Victor en Pieter. Mieke is Antwerpse die stage doet in de jeugdgevangenis als psychiatrisch verpleegkundige (reeds van november hier). Hele boeiende verhalen! Victor en Pieter zijn Oostenrijkers, nu zondag net aangekomen, net afgestudeerde vliegtuigingenieurs die 6 maand willen reizen, waaronder 3 maand vrijwilligerswerk in cuenca.

Dit weekend komen Lobke en Roos op bezoek die in Quito zitten. Als echte gentleman sta ik mijn (dubbel-:)bed af voor een matje. Toeme toch. We gaan samen met hen Cuenca en omgeving verkennen. Zondag ben ik wel weer van turno. Vrijdagavond en zaterdagavond gaan we mss ook nog eens salieren (uitgaan) met enkele compañeros-internos.

vervolg

Ondertussen hebben we er weer een week opzitten, das wel een voordeel van die turnos; de week gaat rap, én, 1 op 3 nachten betekent ook 1 op 3 ochtenden dat je niet moet opstaan om naar je werk te gaan! :)
Deze week zou de "guagua"-teller ergens op 8 moeten staan, waaronder enkele episiotomies. Ik ben de tel wat ah kwijt geraken, want we zijn hier soms met meerdere tegelijk bezig en zo.
Het geeft toch een kick om een bevalling te kunnen doen of een hechting. En idd. vrouwen zitten gecompliceerd in elkaar;) tis nog opletten met de anatomische structuur.
Je krijgt hier wel de kans om een en ander te doen, en ze geven je ook wel zelfstandigheid, maar je moet toch ook wel op je strepen staan, om niet gepasseerd te worden. Er is altijd wel iemand die het wil doen (alhoewel er genoeg bevallingen zijn), de taal en het feit dat je een nieuweling bent in de groep zijn ook belangrijke factoren.
Super veel geduld hebben ze trouwens ook niet en ze kunnen behoorlijk afsnauwend en veeleisend zijn. Het papieren dossier moet piekfijn in orde zijn..
Maar ze kunnen zich best ook ontspannen en plezier maken, zowel tussen internos en residentes. Ze zitten niet voor niets 100 (idd.!) uur per week op elkaars neus.

martes, 13 de enero de 2009

de eerste dagen

ok, hier gaan we dan :)

om het wat gemakkelijk te maken voor mezelf zal ik de eerste dagen tot nu eens chronologisch overlopen. en tis eig allemaal supervlot verlopen. zelfs de vertraging van onze vlucht is vlot verlopen :)
voor foto´s kan je es gaan kijken naar:
http://picasaweb.google.com/stijn.delputte


ma 5 jan vertrokken: in de sneeuw! maar het was niet hierdoor dat we nog 4 uur aan de grond gestaan hebben. wel door een staking van iberia. hierdoor verbinding gemist in madrid, maar na aanschuiven een nieuw ticket gekregen voor de volgende dag, en werden we opgehaald met een bus en naar een comfortabel hotel gebracht.
dus, nog een extra avondje madrid en spaanse tapas erbij!

di 6 jan: om 19u35 aangekomen in guayaquil, alwaar vlotte taxi naar vlot hotelletje, met vlot schilderij aan de muur..
en hier is het toch opvallend hoe handig taalkennis is. al vanop de luchthaven merk je dat iets anders dan spaans hier toch niet zo bruikbaar is.

woe 7 jan: vroege (vlotte :) tocht van 4 uur met busje naar cuenca. we zaten samen in het busje met een of andere hoge chef verantwoordelijke voor de verkeersorganisatie en verkeerspolitie in provincie van guayaquil; hij zat er verdacht rustig bij... ik moet toegeven dat ik het wel aangenaam vond om het superchaotische guayaquil te verlaten en enkel de putten en rotsblokken te moeten ontwijken op de (deels niet geasfalteerde) weg naar cuenca. hij wist ons nog te vertellen dat sinds 5 jaar de ecuadorianen een rijbewijs moeten halen. verder was het een superleuke rit, want van zeehoogte, tropisch met bananen, rijst en rietsuiker langs de weg, over bergen van 4000 meter, tot we in het supergoeie klimaat van cuenca aankwamen op 2500. de eeuwige lente!

do 8 jan: na ons op woensdag geïnstalleerd te hebben ih huisje met een fantastich vlotte doña,
smorgens naar den unief op zoek naar den decaan arturo quizphe (gezien in belgie), en dan rondleiding in het ziekenhuis door onze cheffen.
we zitten dus in hospital regional vicente corral moscoso.
vergeleken met turkije een veel vlottere sfeer, op het eerste zicht minder hierarchisch. maar dat is maar een eerste zicht.. van infrainstructuur mss toch gelijkaardig. hier is het mss wel een kleiner ziekenhuis.

onze rotaciones zijn dus:
ginecología/obstetricia (5 enero -31 enero)
pediatría (2 febrero - 28 marzo)
medicina general (wslk in macas) (2 marzo - 28 marzo)

en ze zijn hier geschift wat wachtschema betreft; maar blijkbaar zoals in quito en cochabamba:
in obstetricia:
dag 1: 'pre-turno' 07u00-12u00 en 14u00-17u00
dag 2: 'turno' 07u00 tot 12u de volgende dag
dag 3: 'salida' tot 12u
en dit 6 dagen op 7.
in pediatria zijn ze milder voor ons, en gaan we maar in wacht per week moeten doen en weekends vrij.

vrij 9 jan: eerste dag uiteindelijk, en direct van turno.. in die 24 uur heb ik wslk ongeveer het hele scala van emoties dat er bestaat doorlopen. van spanning en curiositeit in het begin, gezelligheid, stress, bevelen, snakken, verwarring, opgewektheid, vermoeidheid, beuheid, walging (geur), euforie, kwaadheid, bezorgdheid, medelijden, ontroering en tevredenheid.
uiteindelijk stond de teller wel na 1 turno al op 2 :) (kindjes oftewel "guagua's" op vangen)
gewoon blijven lachen en doordoen! een keer zo, een keer anders..

zat 10 jan: eerst fantastisch dutje van paar uurkes gedaan,.. en dat is wat ik nu ook ga doen, dus na deze cliffhanger van het hangende weekend laat ik jullie in spanning. tot de volgende!

domingo, 11 de enero de 2009

eerste..

bij deze eerste p0st van mijn eerste week in cuenca en mijn eerste keer dat ik blog, dankzij overtuiging van lieselotte ;)
we zijn dus al content dat we zo ver geraakt zijn, en gaan het voor nu hierbij houden.
maar kzal proberen wat te posten van zodra het wat beter geschikt is.
tot gauw!
stijn.